Siyah cisim ışıması, bir cismin belli bir sıcaklıkta ışıma spektrumunu tanımlayan bir fenomendir. Bu ışıma spektrumu, sıcaklıkla ilişkili olarak değişir ve sıcaklık arttıkça daha yoğun ve daha kısa dalga boylarında bir ışık yayılımı görülür.
Siyah cisim ışıması, idealize edilmiş bir "siyah cisim" denilen bir cisim üzerinde gerçekleştirilir. Bir siyah cisim, tüm gelen ışığı emen ve hiçbirini yansıtmayan bir yüzeye sahip bir nesnedir. Gerçekte hiçbir cisim tam olarak bir siyah cisim olmasa da, birçok cismin siyah cisim yaklaşımına oldukça yakın davrandığı görülür.
Siyah cisim ışıması, Planck'ın radyasyon yasasına dayanır. Bu yasa, siyah cisim ışımasının dalga boyuna göre yoğunluğunu tanımlar. Planck'ın radyasyon yasası, ışımanın dalga boyu ve sıcaklıkla nasıl değiştiğini ifade eden bir denklemdir.
Sıcaklığın artmasıyla, siyah cismin ışımasının maksimum yoğunluğu daha kısa dalga boylarına kayar. Bu nedenle, düşük sıcaklıklarda daha uzun dalga boylarında (örneğin, kızılötesi) ışıma hakimken, yüksek sıcaklıklarda daha kısa dalga boylarında (örneğin, görünür ışık ve morötesi) ışıma hakim olur.
Siyah cisim ışımasının özellikleri, 20. yüzyılın başlarında Max Planck tarafından geliştirilen kuantum teorisi ile açıklanmıştır. Bu teori, ışığın enerjisinin kuantumlar halinde yayıldığını ve bu kuantumların enerjisi ile dalga boyu arasında bir ilişki olduğunu öne sürmüştür. Siyah cisim ışımasının kuantum teorisi, klasik fiziğin sınırlarını aşarak modern fiziğin gelişimine katkı sağlamıştır.
Nisan 12, 2024