Marmara Bölgesi'nin Türkiye Ekonomisindeki Yeri

6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli büyük iki depremin ve ardından yaşanan artçı sarsıntıların bölge ve dolayısıyla ülke ekonomisine çok ciddi boyutlarda zararı oldu. Şimdi ise gözler ülkemizin ekonomik faaliyetlerinin büyük bölümünü barındıran Marmara Bölgesi'ne çevrildi. Marmara'da meydana gelebilecek olası yıkıcı bir depremin ülkemiz ekonomisinde çok büyük yıkıcılığa yol açacağına hiç kuşku yok. Ülke nüfusunun önemli bir bölümünü barındıran ve üretimin önemli bölümünü gerçekleştiren Marmara Bölgesi hakkında ekonomik ve sosyal detaylar yazımızın devamında...

Marmara Bölgesi ülke topraklarının %9.32'sini oluşturuyor

Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde faaliyetlerini sürdüren Harita Genel Müdürlüğü resmî verilerine göre Türkiye'nin yüzölçümü 780 bin 43 km². Marmara Bölgesi'ni oluşturan Balıkesir, Bilecik, Bursa, Çanakkale, Edirne, İstanbul, Kırklareli, Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova olmak 11 ilimizin toplam toprak büyüklüğü ise 72 bin 666 km²' dir. Bu büyüklük ülke topraklarının % 9.32'sine karşılık gelir.

Nüfusumuzun yaklaşık üçte biri Marmara Bölgesi'nde yaşıyor

Türkiye İstatistik Kurumu'nun Adrese Dayalı Nüfus Kaydı 2022 verilerine göre Marmara Bölgesi'nde yer alan 11 ilin toplam nüfusu 26 milyon 539 bin 314 kişi. Ülke nüfusumuzun 85 milyon 279 bin 553 kişi olduğu dikkate alınırsa bölgenin nüfusu ülke nüfusunun % 31.11'ine karşılık geliyor. Bölgenin en büyük ili İstanbul ise bu nüfusun yaklaşık üçte ikisini tek başına barındırıyor. İstanbulda yaşayan kişi sayısı 31 Aralık 2022 itibariyle 15 milyon 907 bin 951 kişi.

Ülkedeki tüm konutların % 34.15'i Marmara Bölgesi'nde bulunuyor

Marmara'da meydana gelebilecek yıkıcı bir depremin ne kadar konutta yıkıcı olabileceği konusunda bilim çevreleri araştırma içinde iken bu bölgenin konut yoğunluğunun fazla oluşu endişelerin artmasına neden oluyor. Bölgedeki konut sayısı ülkedeki tüm konut sayısının yaklaşık %34'ünü oluşturuyor. Tüm bölgedeki yaklaşık 7 milyon konutun DASK sigortalı oranı ise % 65 civarında. Nüfus yoğunluğunun fazla olduğu İstanbul, Kocaeli ve Bursa illerinde kentsel dönüşüm hızlandırılmış olsa da henüz yeterli seviyede uygulanamıyor. 

Ülkedeki tüm üretimin % 45' i Marmara Bölgesi'nden

2021 yılı Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) verilerine göre Türkiye genelinde 7 trilyon 248 milyar 789 milyon TL üretim büyüklüğü gerçekleşti. İstanbul, 2 trilyon 202 milyar 156 milyon TL tutarındaki üretim katkısı ile tüm Türkiye'nin GSYH'sinden %30,4 lük bir paya sahip durumda. Marmara Bölgesi'nin Ülkemizseki GSYH içindeki payı ise %45.47 seviyesinde bulunuyor. Bu rakamlar Marmara Bölgesi'ndeki üretim miktarının Türkiye için çok önemli olduğunu gösteriyor.

İmalat sanayinin Türkiye ekonomisindeki payı 1 trilyon 609 milyar 778 milyon 714 bin TL olarak gerçekleşti. Bunun 811 milyar 227 milyon 621 bin TL tutarındaki payını Marmara Bölgesi'ndeki illerden geldi. Marmara Bölgesi'nin imalat sanayisindeki payı %50.39 oranında gerçekleşti. Bölgenin tarım, ormancılık ve balıkçılık alanlarındaki katkısı ise % 12.88 oldu. Bu alanlarda üretim miktarı toplam 401 milyar 805 milyon 954 bin TL olurken üretimin 51 milyar 732 milyon 767 bin TL tutarındaki kısmıi Marmara Bölgesi'nde gerçekleşti.

İhracatın kalbi Marmara Bölgesi

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından açıklanan ihracat rakamlarına göre 81 il genelinde toplam 16 milyar 991 milyon 131 bin 19 dolar tutarında dışa satım (ihracat) gerçekleştirildi. İhracatın 10 milyar 912 milyon 894 bin 81 dolarlık kısmı Marmara Bölgesi'nde bulunan illerden yapıldı. Yani ihracatın yüzde 64.23'ü Marmara Bölgesi'nden yapıldı. Elbette bu ihracat rakamında aslan payı yine İstanbul'un olurken. Kocaeli ve Bursa illeri de hatırı sayılır bir ihracat düzeyine ulaştılar. 

Marmara Bölgesi turizm açısından önemli

Hem yerli hem de yabancı turistlerin yoğun olarak ilgi gösterdikleri bölgede turizm gelirleri toplam bölge geliri içinde önemli bir yere sahiptir. Özellikle İstanbul cruise gemilerinin uğrak yeri durumundadır. Türkiye'ye gelen yabancı turistlerin yaklaşık % 36'lık kısmı İstanbul'a uğramadan ülkelerine dönmezler. İstanbul 2022 yılı içerisinde 16 milyon turisti ağırlamıştır.

Ekonomik olarak Türkiye'yi besleyen konumundaki Marmara Bölgesi maalesef şiddetli deprem üretebilecek fay kırıklarını barındırmaktadır. Bölgede yaşanması muhtemel depremlerin meydana getireceği zararlardan en az düzeyde etkilenmek için bina ve altyapı konusunda gerekli önlemler zaman geçirilmeden alınmalıdır.