Depreme en dayanıklı bina olan Typei 101'in yapım teknolojisi

Ülkemiz dünyanın en aktif fay hatları üzerinde bulunurken bizler depreme karşı dayanıklı olmayan binalar nedeniyle acılar yaşamaya devam ediyoruz. Mimari teknolojik gelişmelere ayak uydurmadan yapılan binalar nedeniyle onbinlerce insanımızı enkaz altında kaybediyoruz. Oysa ki dünya üzerinde çok şiddetli depremleri yaşadığı halde sarsıntıları hafif şekilde hissettiren ve asla yıkılmayan gökdelenler de bulunuyor. Bunlardan biri olan Typei 101 binasının yapılış teknolojisi bize depremlerle savaşmak yerine depremlerle yaşamanın aslında ne kadar kolay olduğunu anlatıyor.

Typei 101 binasının depreme dayanıklı yapı özellikleri

Deperemlerin bize göre çok daha sık ve şiddetli yaşandığı Tayvan'da bulunan bu bina yakın döneme kadar dünyanın en yüksek binasıydı. Birinciliği Dubai'de inşa edilen Burj Khalifa adlı binaya kaptırdı. Typei 101 adlı bina çok aktif bir fay hattı üzerinde ve hızları 250 km/h değerine çıkabilen çok şiddetli tayfunların yaşandığı bir bölgede inşa edildi. İlk bakışta bu özellikler çılgınlık gibi gelebilir. Ancak sahip olduğu yapım teknolojisi sayesinde bu iki doğal afete karşı hem kendini hem de içindeki insanları koruyabiliyor.

508 metrelik yüksekliği ve 101 katıyla neredeyse bulutlara kadar uzanan bu binanın hem şiddetli depremlerde hem de şiddetli fırtınalarda nasıl ayakta kalabildiğinin cevabı yapılış teknolojisinde saklı. Bir binanın bu tür felaketlere karşı sağlam malzemeden yapılmış olması tek başına yetmez aynı zamanda esnek bir yapısının da olması gerekir. 

Typei 101 yapılırken doğadan ilham alındı

Bu muhteşem binanın tasarımcıları yaşanabilecek en şiddetli depremlerde bile yapısında deforme olmadan ayakta kalabilecek bir gökdelen yapmak istediler. Aradıkları ilhamı bambu ağaçlarından aldılar. Bambu ağaçları dışarıdan bakıldığında çok güçlü görünmeseler de müthiş bir esnekliğe ve dayanıklılığa sahiptir. 40 metreye uzanan boylarına rağmen esnek ve sağlam yapısı bu bitkilerin fırtınalardan ve depremlerden en az etkilenen bitki olmasını sağlar. Bambu ağaçları uzadıklarında bölmeler şeklinde bir yapı kazanır ve bölmeler arasındaki perdeler bitkiye dayanıklılık kazanır. Typei 101 binasının yapısında da bu perdelerin sağlamlığını oluşturabilmek için her 8 katta bir kolonlar arasına çelik demetler yerleştirilmiştir. Bambu tarzı bu tasarım biçimi binanın güçlü sismik sarsıntılara ve tropik tayfunlara karşı dayanıklı ve esnek olmasını sağlar.

Typei 101'in bilimsel yapı özelliği

Doğadan ilham alınarak yapılan tasarımın içine bilimsel hesaplamalar ve mühendislik teknikleri de dahil edilince ortaya dünyanın sarsıntılara karşı en güçlü binası ortaya çıkmıştır. Asıl tasarım harikası binanın içine gizlenmiş durumdadır. 5,5 metre çapında ve 680 ton ağırlığındaki devasa bir çelik küre 16 adet çelik kabloyla tutularak binanın 87. ve 92. katları arasında asılı konumdadır.

Binanın kalbine yerleştirilmiş bu dev küre binanın sallanmaya başlamasıyla birlikte salınım yönüne göre ters yönde hareket ederek bina salınımını minimuma indirir ve daha stabil halde kalmasını sağlar. 700 bin ton ağırlığa sahip olan Typei 101 aynı zamanda dünyanın en ağır yapılarından biridir. Öyle ki bazı bilim insanları binanın bu ağırlığının yerküredeki stresi artırarak fayları tetiklediğini düşünüyorlar.