Deniz Kargo Taşımacılığının Dünya Ekonomisindeki Önemi

Dünya üzerinde milyarlarca insan her gün market raflarından binlerce farklı türde ürün satın alıyor. Dünyanın farklı yerlerindeki üreticiler tarafından üretilen bu ürünlerin nasıl ve ne şekilde bu raflara ulaştığını düşünmüyoruz. Soframıza ulaşan yiyecekler, cebimizde bulunan akıllı telefonlar veya kullandığımız diğer tüm araçlar evimizin yakınlarında bir yerlerde üretilip kolayca bize ulaşmıyorlar. 

Deniz taşımacılığının ticaret hayatındaki önemi

Günlük hayatta ihtiyaç duyduğumuz pek çok ürün denizleri ve okyanusları aşarak yakınlarımıza getiriliyor. Deniz aşırı ülkelerde üretilen ürünler eskiden çok pahalı oluyor ve sadece zengin kişiler bunlara ulaşabiliyorlardı. Denizlerde taşıma işinde kullanılan konteyner gemileri sayesinde artık o günler çok geride kaldı. 

Günümüzde milyarlarca ton ürün bu gemiler sayesinde taşınıyor. Dünada uluslararası ticaret hacminin %80'lik kısmı deniz taşımacılığı yoluyla gerçekleşiyor. Mühendislik harikası konteyner gemiler ve limanlarda kurulan vinç sistemleri sayesinde ürünler çok kısa zaman içinde tüketicisiyle buluşabilmektedir.

Kısa sayılabilecek bir süre öncesine kadar dünyanın dört bir yanına ürün göndermek çok sıkıntılı ve çok pahalı bir süreçti. Devasa yükler gemilerin ambarlarına basit düzenekler veya insan gücüyle taşınıyordu. Gemilerin hem yüklerini alması hem de varış yerinde yüklerini boşaltması en az yolculuk süresi kadar uzun olabiliyordu.

Konteyner gemileri nasıl ortaya çıktı?

1956 yılında Amerikalı girişimci Malcolm Mc Lean ürünleri gemilere konteynerlerde taşıma fikrini hayata geçirdi. Tüm mal varlığını sermaye yaparak hizmet dışı kalmış 2. Dünya Savaşı'ndan kalma bir tanker satın aldı. Tankeri yeniden dizayn ettirerek dünyanın ilk konteyner gemisi olan Ideal X'i 58 konteynerle sefere çıkardı. Bu olay kargo taşımacılığındaki yöntemlerin tamamını değiştirdi ve küresel ticaret hacminin artışını sağladı. Bu olay öncesinde 1 ton kargonun gemiye yüklenme maliyeti 6 dolar iken konteyner taşımacılığı ile bu maliyet 16 cente kadar düştü. 

Deniz taşımacılığının avantajları

Fiyat/performans oranı dikkate alındığında hiç bir ulaşım aracı gezegenin bir ucundan diğerine bu kadar ucuz ve hızlı şekilde mal teslimi yapamamaktadır. Bu nedenle dünya ekonomisinin can damarı deniz taşımacılığı desek abartmış olmayız. Çok yakın bir zaman önce bir ticaret gemisinin Süveyş Kanalı'nda mahsur kalmasıyla tedarik zincirinde ne büyük aksaklıklar yaşanabildiğini hep beraber tecrübe etmiştik.

Otomotiv ve demiryolu endüstrisinin bu taşıma sistemine uyumlu hale gelmesiyle birlikte taşıma işi çok daha kolay hale geldi. Konteynerlerin dünya genelinde standart ölçülere kavuşması yükleme, boşaltma ve nakliye işlerini akıcı ve sürekli hale getirdi.  Kamyon ya da demiryolu sistemleriyle limanlara taşınan konteynerler limanlarda kurulan devasa vinçler tarafından kolaylıkla alınıp gemilere yüklenebiliyor, aynı şekilde varış limanında süreç kolay bir şekilde tersine işleyebiliyor.

Konteynerlerin standart ölçüleri

Gemi taşımacılığında konteyner kullanımı armaya devam ettikçe ortaya çıkabilecek karmaşanın engellenmesi amacıyla konteyner ölçüleri ve askı bağlantılarının standart hale getirilmesi kaçınılmaz oldu. Uluslararası Standartlar Teşkilatı (ISO) konteyner uzunluğun standardını 20 ft (yaklaşık 6 metre) olarak tanımladı. 2. standart uzunluk ise 40 ft (yaklaşık 12 m) olarak belirlendi. Günümüzde en çok tercih edilen 40 ft olanlarıdır. 

Standart 6 ft lik bir konteyner içine 2 otomobil veya 400 televizyon, 10 bin şişe veya 500 bin yumurta yüklenebilir. Modern işaretleme teknolojilerinin gelişmesiye kargoların adreslenmesi ve takibi çok kolay bir hale gelmiştir. Gemilere yüklenen konteynerler üzerinde yazılı bulunan tüm kodlar sayesinde tüm hareketler takip edilebiliyor. 

Konteyner gemilerinin icadı küresel ticaretin gelişmesini tetikledi ve gemilerin boyutları ve yük kapasiteleri inanılmaz değerlere ulaştı. İlk seferinde 58 konteyner taşıyan gemiler günümüzde 20 bin konteyneri tek seferde taşıyabilen gemilere dönüştü.