Büyük kediler sınıfına dahil olan kedilerden biri olan jaguar, diğer kedilerin aksine güçlü avlama taktikleri sebebiyle yüzyıllar boyunca insanlara korku ve saygı aşılamayı başarmıştır. Kedi ailesinin en iyi özelliklerini üzerinde barındıran, çok yönlü ve güçlü bir savaşçıdır.
Jaguarlar, büyük kediler ailesinin kaplan ve aslandan sonra en ağır üyesidir. Kaslı vücut yapısı, güçlü çeneler, inanılmaz derecede güçlü bacakların yanı sıra gizlilik, sabır ve dayanıklılık gibi tüm rakiplerine meydan okuyan mükemmel yırtıcı ve kamuflaj ustası jaguarı daha yakından tanımaya hazır mısınız?
Jaguar nedir?
Vahşi doğadaki en büyüleyici canlılardan biri olan jaguarın ismi Kızılderili dilinde tek sıçrayışta öldüren anlamına gelen "Yaguar" kelimesinden türemiştir. Bu canlılar isminin hakkını fazlasıyla vermektedir. Davranış ve avlanma tarzı olarak kaplana çok yakın olmakla beraber fiziksel özellikleri yönünden çoğu zaman leopar ile karıştırılırlar.
Leoparlar ile jaguarlar arasındaki en büyük fiziksel farklılık, kürklerinde bulunan ve rozet adı verilen desen parçasında gizlidir.
Jaguar nerede yaşar?
Fiziksel olarak kısmi farklılıkları olan leopar ve jaguarlar yaşam bölgeleri açısından o kadar farklı bölgelerde yaşarlar ki doğal ortamlarında bir leopar ile jaguarın karşılaşması mümkün değildir. Jaguarlar, ABD'nin güney sınırlarından başlayıp, Meksika, Orta Amerika, Paraguay ve Arjantin'in kuzeyini içine alan geniş bir bölgede görülürler. Günümüzde ise Orta Amerika'nın insandan uzak bölgelerinde yani Amazon bölgesinde yoğun olarak yaşamaktadır.
Yaşadığı bu bölgenin en büyük kedisi olan jaguar, aynı zamanda dünyanın da üçüncü büyük kedisidir. Yapılan araştırmalar, bölgenin kuzeyinden güneyine doğru inildikçe hayvanın boyutlarının ve ağırlığının arttığını göstermiştir. Bundaki en büyük etken habitat özellikleri ve avladığı hayvanların çeşitliliğidir.
Jaguarın fiziksel özellikleri ve beslenmesi
Jaguarlar 35 kg ile 150 kg arasında değişiklik gösteren bir cüsseye sahip olabilirler. Uzunlukları ise 2 metreyi bulabilir. Amerika kıtasındaki en büyük etobur olan jaguarlar, atılgan ve çevik yapıları nedeniyle besin zincirinin en tepesinde yer alırlar. Doğal yaşam alanlarında düşmanları yoktur. Yetişkin bir jaguar başka türler tarafından avlanamayan, diğer türlerin sayısını kontrol altında tutan süper yırtıcı konumunda bulunur.
Bu kediler inanılmaz güçlüdür. Boyutları göz önüne alındığında memeliler arasında en güçlü ikinci çene yapısına sahiptir. Kendi ebatlarının iki katı boyutlarında olan hayvanları bile kolayca avlarlar. Yaşadıkları bölgede evcil çiftlik hayvanları ve balıklar dahil olmak üzere 85 kadar hayvanı avladıkları tespit edilmiştir. Tapir, yılan, timsah ve maymunlar menüsündeki ana avları oluşturur.
Avlanma stratejileri diğer büyük kedilerden biraz farklıdır. Avlarını nefessiz bırakarak boğmak yerine kafataslarını parçalamak ya da boyunlarını kırmak yoluyla öldürürler. Çeneleri o kadar kuvvetlidir ki kaplumbağa kabuğunu bile kolayca parçalayabilirler. Suya ilgilerinin diğer büyük kedilere göre çok fazla olduğu bilinir. Suyun üstünde ve içinde çok iyi yüzerek avlanabilirler. İyi bir tırmanıcıdırlar. Dinlenmek ve avlarının üzerine atlamak için ağaç dallarını tercih ederler.
Jaguarın siyah renkli türü: Panter
Kürkünde ağırlıklı olarak siyah renk pigmentine sahip olan ve nadir olarak görülen jaguarlar da bulunur. Bu tür jaguarlara özel olarak "panter" ismi verilir. Siyah renkte olmalarından dolayı desenlerini görmek neredeyse imkansızdır. Ancak ışık doğru açıda olduğunda bu siyah jaguarların kürkündeki desenler fark edilebilir.
Jaguar yalnız yaşar
Bu uzman yırtıcılar yalnız bir yaşam sürerler. Doğal ortamda birden fazla jaguarı yan yana görürseniz bunlar ya çiftleşme döneminde bir erkek ve bir dişi jaguardır ya da anne ve yavrusudur. Bir dişi jaguar bir batında 2 ila 4 yavru dünyaya getirir. Yavruların öldürülme ihtimaline karşı anne jaguar dişi ya da erkek hiç bir jaguarın yavrulara yaklaşmasına müsamaha göstermez. Yavrular kendi bölgelerini kurmadan önce 2 yıl kadar anneleriyle beraber yaşarlar. Doğal ortamlarında 12 ila 15 yıl arasında yaşayabilen jaguarların hayvanat bahçelerinde 23 yıla kadar yaşayanlarına rastlanmıştır.
Jaguarın soyu tehlikede mi?
Besin zincirinin en üstünde yer almasına ve en uzun ömürlü kedilerden olmasına rağmen günümüzde jaguar popülasyonu hızla azalmaktadır. Türleri, Uluslararası Doğa Koruma Birliği'nin tehdit altındaki türler listesinin kırmızı kategorisinde yer almaktadır.
Güney Amerika'da yapılan yoğun ağaç kesimleri ve sığır çiftlikleri için yer açma uygulamaları orman varlığını hızla azaltmaktadır. Bu durum, jaguarlar için evlerini kaybetmekten, popülasyonlarının izole olmasına ve üremelerinin zorlaşmasına kadar pek çok olumsuzluğa yol açmaktadır. Evi orman olan bu canlı, evini kaybetmekle kalmayıp, en büyük düşmanları olan insanlarla daha fazla karşı karşıya gelerek ciddi bir baskı altına girmiştir. Kürkleri nedeniyle yasa dışı olarak avlanmaları da jaguar sayısına ciddi darbe vurmaktadır. En zorlu avcılardan olan jaguar için bile en büyük tehlike insanlardır.
