İnsanoğlu bir noktadan uzaktaki başka bir noktaya ulaşabilmek için çok çeşitli ulaşım araçlarını kullanmak zorunda. Ulaşım teknolojilerindeki gelişmeler o kadar hızla hayatımıza giriyorlar ki bazen bunları takip etmekte zorlanıyoruz. Hayatımızda en önemli konulardan biri haline gelen zaman kavramı ulaşımda da oldukça önemli. Bu konudaki teknoloji geliştiricileri ulaşım araçlarında güvenli ve hızlı yolculukları kendilerine hedef olarak kabul ediyorlar.
Hyperloop adlı yeni nesil ulaşım aracındaki hedef de hız ve güvenlik olarak belirlenmiş ve çok yakın bir zamanda insanların yerde sesin 3 katına kadar hızlarda güvenli bir biçimde yolculuk yapabilecekleri belirtiliyor. Hız yuvarı (hyperloop) adıyla ilk olarak Elon Musk tarafından 2013 yılında tanıtılan bu sistem, hava koşullarından bağımsız yerde hareket eden raysız bir tren olarak düşünülebilir. Bu teknoloji sayesinde ses hızını aşan hız seviyelerinde hareket etmek için jet uçaklarına binmemize gerek kalmayacak.
Hava limanları şehir dışlarında kurulu oldukları için uçağa binebilmek için bile ciddi bir yol almak zorundasınız. Bu ulaşım sistemi şehrin altından geçeceği için evinizin çok yakınındaki istasyonlardan taşıta binmek kolay olacak, ciddi para ve zaman tasarrufu sağlanacak. Bu özellikleri ile kısa zamanda uzun mesafeler için uçağın yerine tercih edilebilir. Böyle bir sistemin İstanbul-Ankara arasında kullanılması durumunda ulaşım süresi sadece yarım saat olacaktır.
Hız Yuvarı (Hyperloop) Nasıl Çalışıyor?
Sistemin işlerlik kazanabilmesi için yapılması gereken ilk şey yerin altına düşük hava basıncına sahip özel tüneller inşa edilmesi. Hava basıncının düşük tutulmasının nedeni hava sürtünmesini minimuma indirilmesi. İnşa edilen özel tüplerin içinde hareket eden bu araç, Elon Musk tarafından hava türbülansına girmeyen uçak olarak tanımlanıyor.
Hyperloop, elektrikle çalışan, çevre dostu bir proje olarak öne çıkıyor. Araç kendi enerjisinin tamamını içinde hareket ettiği tünellerin dış kısmına yerleştirilecek güneş enerjisi panellerinden sağlayacak. Hat boyunca elde edilen enerji miktarı aracın ihtiyacından fazla olacağı için depo edilecek ve güneşin olmadığı ya da zayıf olduğu dönemlerde seyahatlerin kesintiye uğramaması için kullanılacak.
Hız Yuvarı (Hyperloop) Maglev'den Farklı Olacak
Hyperloop adlı aracın raysız olması için bir hava yastığı üzerinde hareket etmesi sağlanacak. Bu hava yastığının oluşturulmasında Maglev trenlerindeki manyetik levitasyon (askılama) teknolojisi kullanılmayacak. Bunun yerine kapsülün önünde bulunan hava kompresörü aracın önündeki havayı emerek aracın altına ve yanlarına doğru yönlendirecek. Böylece aracın önünde aerodinamik hava sürtünmesi yok edilirken aracın hava yastığı üzerinde hareketi de mümkün olacak.
Dünyanın gelecekteki ulaşım şekli olarak lanse edilen bu ulaşım sistemleri çalışmalar şu an için henüz emekleme aşamasında diyebiliriz. Sistemin nasıl olacağına dair standartlar henüz netleşmedi ve farklı şirketler hız yuvarı sisteminin hayata geçirilmesi üzerinde bağımsız olarak çalışıyorlar. Bu şirketlerden biri olan Virgin Hyperloop şirketi, içinde yolcular bulunan bir kapsülle ilk hız yuvarı seyahatini 8 Kasım 2020’de deneme amaçlı olarak Nevada Çölü’nde başarıyla gerçekleştirdi. Fakat projenin hayata geçirilmesi için şirketlerin önünde aşmaları gereken pek çok zorluk bulunuyor.
Elon Musk ve ekibi de geçtiğimiz senelerde hız yuvarı sisteminin geliştirilmesi için dünyanın her yerinden öğrencilerin katılabildiği SpaceX Hyperloop Pod Yarışması başlattı. Bu yarışmada sistemin geliştirilmesine yardımcı olabilecek pek çok yeni fikir ortaya çıktı.
Ayrıca ülkemizde gerçekleştirilen TEKNOFEST Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali yarışmalarına 2022 yılı için "Hyperloop Geliştirme Yarışması" kategorisi de eklendi.
Hız yuvarı (hyperloop) sistemi güvenli, ekonomik ve ultra hızlı bir toplu taşıma yapmayı hedefliyor. Bunun yanında çevreci olmasıyla fosil yakıt tüketimini azaltıp, iklim ve çevrenin korunmasına katkı sağlıyor. daha sürdürülebilir bir ulaşım sistemi sunuyor. Ayrıca hız yuvarı sistemi yaşam şeklimizi de değiştirebilir. Örneğin bu sayede insanların iş ya da eğitim için kalabalık şehirlere taşınmasının önüne geçilebilir ve mega şehirlerin aşırı derecede büyümesi önlenebilir.
