Hayvan belgesellerini izlemeyi sevenlerin yakından tanıdığı morslar, devasa boyutu, aşağı doğru sarkık uzun dişleri ve karadaki garip hareket etme biçimiyle dikkat çekerler. Kuzeyin soğuk sularında yaşayan bu ilginç canlının tüm özelliklerini detaylı olarak bu yazımızda okuyabilirsiniz...
Mors (Deniz aygırı) nasıl bir hayvandır?
Kuzey Kutbu'nun soğuk sularını kendilerine yaşam alanı olarak seçmiş bu canlılar yaşam bölgelerine göre Pasifik morsu ve Atlantik morsu olmak üzere iki alt türe ayrılırlar. Pasifik morsu diğer alt türe göre daha iridir. Bu türün erkeklerinin ağırlığı 1800 kilogramı bulur. Erkek morsların uzunluğu 3 metreyi aşkın olabilir. Erkekler dişilere oranla 2,5 kat daha büyük bir vücut hacmine sahiptir. Morsların dişleri 1 metre uzunluğa erişebilir.
Morslar dişlerini sağlam yapılarıyla buzu kırmak, buza tırmanmak, düşmanlarına karşı savunma yapmak ve bölge savaşlarında rakibini saf dışı bırakmak için kullanırlar. Erkekler arasında harem oluşturabilmek için kanlı ve ölümüne savaşlar yaşanır. Morslar karada çok hantal olsalar da denizde iyi yüzücüdürler.
Morslar nasıl beslenir?
Morsların burun kısmındaki tüysü yapılar okyanusun derinliklerindeki karanlık sularda avlarını bulmalarını sağlar. Morslar, çoğunlukla kabuklu midye ve istiridye gibi kabuklu deniz canlılarıyla beslenirler. Yengeçler ve yakalayabildikleri balıklar da beslenme menüsü içine dahil olurlar. Morsların oldukça yağlı vücutları ve kalın derisi çok soğuk sularda avlanabilmelerini kolaylaştırır. İri bir erkek mors günde 4 bin kadar istiridye tüketebilir. Yiyecek sıkıntısının yaşandığı dönemlerde ölü fokları yedikleri ya da kendi türlerine saldırabildikleri tespit edilmiştir.
Morslarda üreme nasıldır?
Dişiler 50-100 bireylik sürüler halinde bir arada dururlar. Sürüdeki çiftleşme ve yeni neslin babası olma hakkı baskın erkeğindir. Bu uğurda erkekler arasında ölümüne savaşlar yaşanır. Baskın erkeğin genlerinin sonraki nesle aktarılması doğacak yavruların daha sağlıklı ve dayanıklı olmasını garanti eder.
Dişi morslar 15-16 ay süren bir gebeliğin ardından çoğunlukla bir, nadir olarak ta iki yavru dünyaya getirirler. Doğumlar genelde ilkbahar göçleri sırasında gerçekleşir. Bebek morslar doğumdan kısa bir süre sonra yüzmeye başlarlar. İlk 3 yıl boyunca annelerinden ayrılmayan yavrulardan erkek olanlar 3 yaşından sonra sürüden ayrılarak kendi gibi erkeklerin olduğu sürüler oluştururlar. Dişiler 5 yaşında üreme olgunluğuna erişirken, erkeklerde bu süre 15 yılı bulabilir. Morsların ömürleri ortalama 40 yıldır.
Morsların nesilleri tehlikede mi?
Morsların doğal düşmanları katil balinalar ve kutup ayılarıdır. Bu hayvanların beslenmek amacıyla avladıkları mors sayısı nesillerini tüketecek boyutta değildir elbette. 1950'li yıllarda ticari amaçla yapılan mors avcılığı nesillerini tüketme noktasına getirmişti. 1980'lerden sonra avcılığın yasaklanmasını sağlayan koruma programlarının uygulanmasıyla birey sayısı tekrar normal değerlerine dönmüştür.
Kuzey Kutbu’nda yaşayan yerli halka deri, yiyecek, fildişi ve kemikler için morsları avlama izni verilmektedir. Bu yerliler artık yasal olarak morsların avlamalarına izin verilen tek gruptur.
