"Süper volkan" terimi, muazzam boyutlarda patlayabilen ve büyük ölçekte etkileri olan volkanlara verilen bir addır. Bilimsel olarak "süper volkan" terimi, yeryüzünde en az bir kez 1000 kilometreküp veya daha fazla volkanik materyali kusma yeteneğine sahip olan volkanlar için kullanılır.
🔴Süper Volkan Ne Demektir?
Volkanları her zaman yüksek dağlar olarak düşünmüşüzdür. Volkanlar arasında dağ şeklinde olmayan, bilakis devasa bir çöküntü arazi şeklinde yapıya sahip olan ve kaldera olarak adlandırılan süper volkanlar bulunur. Bu volkanlar, geçmişte bir yanardağın patlaması ve ardından içine çökmesi sonucu oluşurlar. Süper volkanlar, ortalama bir volkanik dağın sahip olduğu enerjinin 10 ila 100 katı magma enerjisine sahiptirler.
🔴Bir Süper Volkan Patlarsa Neler Yaşanır?
Süper volkanların alt kısmında yüzeye yakın konumda olan ortalama 20-30 bin kilometreküp hacminde erimiş halde kaya ve cam karışımı (magma) bulunur. Bir süper volkanın patlamasını 50-100 kadar volkanik dağın aynı anda patladığını düşünerek canlandırabilirsiniz. Bir süper volkanın patlaması doğada oluşabilecek herhangi bir felaketle kıyaslanamaz.
Süper volkan patladığında ilk etapta 600 km yarıçapında bir daire içinde hiç bir canlı sağ kalmayacaktır. Patlamadan hemen sonra ortaya çıkan gaz bulutu atmosfere yayılacak ve ilk bir kaç saat içinde bu daire içinde hava sıcaklığı 15 santigrat derece düşecektir. Gaz bulutu atmosferi tamamen kapladığında ise dünyamız aylarca sürecek bir karanlığa gömülerek küresel buzul çağına geçilecektir. Bu şartlar altında halen yaşamayı başaran canlılar olursa onlar da gökyüzünden düşecek asit yağmurları ile hayatlarını sonlandıracaklardır.
🔴Bir Süper Volkan Ne Zaman Patlar?
Aktif yanardağlar iç enerjilerini jeolojik açıdan kısa sayılabilecek sürelerde açığa çıkarırlar. Süper volkanlarda ise durum böyle değildir. Bir süper volkanın iki patlaması arasında yüzbinlerce yıl vardır. Bu uzun sürede süper volkan içinde gaz ve lavlar çok fazla sıkışarak muazzam enerji birikimine yol açar. Bu birikim, fay hatlarının sıkışarak deprem oluşturmasına benzetilebilir. Yaşanan en son süper volkan patlaması 75 bin yıl önce Endonezya'nın Toba Gölü'nde gerçekleştiği tespit edilmiştir.
🔴Dünya Üzerinde Kaç Tane Süper Volkan Vardır?
Dünya üzerinde çoğunluğu Güneydoğu Asya'da olmak üzere yarı uykuda olan 20 adet süper volkan bulunmaktadır. Süper volkanların olduğu bölgeler tektonik plakaların olduğu ve binlerce yıl önce çok büyük volkan hareketlerinin yaşandığı bölgelerdir. Dünyanın en çok bilinen altı süper volkanından üçü ABD’de, biri Endonezya’da, biri Yeni Zelanda’da ve biri de Japonya’da bulunmaktadır. Bunlar arasında en popüler olanı ve patlarsa dünyanın sonunu kesin olarak getirecek olan, ABD'nin Idaho, Montana ve Wyoming eyaletleri arasında bulunan Yellowstone Ulusal Parkı'dır.
Süper volkanlar oldukça nadir olaylardır ve milyonlarca yıl arayla meydana gelirler. Şu anda aktif bir süper volkanın varlığı bilinmemektedir ve bilim insanları bu tür patlamaların ne zaman gerçekleşebileceği konusunda kesin bir tahminde bulunamazlar. Ancak, dünya genelinde volkanik patlamaların izlenmesi ve araştırılması, süper volkanların potansiyel etkileri hakkında daha iyi anlayışa sahip olmamızı sağlar.
