Dicle nehrinin üzerinde bir gerdanlık gibi duran tarihi On Gözlü Köprü, Dicle Köprüsü adıyla da bilinir. Bu yazımızda tarihi köprünün özellikleri, ulaşımı ve yapılışı hakkında çok detaylı bilgiler vereceğiz.
Mezopotamya'nın Hayat Kaynağı Dicle Nehri
Mezopotamya üzerinde kurulmuş en eski medeniyetlerden günümüz ülkelerine kadar hayat kaynağı olma özelliğini koruyan Dicle Nehri, 530 km boyunca ülkemiz sınırları içinde aktıktan sonra yaklaşık 1400 km daha akarak Basra Körfezi'ne ulaşır. Hem ülkemizde hem Irak sınırları içinde topraklara bereket veren bu kadim nehir, binlerce yıldır yakınında kurulan medeniyetlere ait izlerin günümüze kadar taşınmasını da sağlıyor. Ülkemizin ve Ortadoğu'nun en önemli su kaynaklarından biri olmanın gururuyla akmaya devam ediyor.
Dicle'nin Gerdanlığı On Gözlü Köprü Nerededir?
Dicle'nin tarihi kadar eski ve bir o kadar kadim olan Diyarbakır'ı geçmişi içinde barındıran bir müze olarak görmemiz yanlış olmaz. Tarihe ev sahipliği yapma özelliğiyle pek çok eseri bünyesinde barındıran eserlerden biri de hiç şüphesiz On Gözlü Köprü adıyla bilinen Dicle Köprüsü'dür.
Diyarbakır'ın simgelerinden biri haline gelen bu tarihi köprü Diyarbakır'ın merkez ilçelerinden olan Sur ilçesi sınırlarında ve Dicle Nehri üzerindedir. Diyarbakır şehir merkezine uzaklığı 3 kilometredir. Diyarbakır'daki Surlar üzerinde bulunan Mardin Kapısı'nın hemen yakınında yer alır. Diyarbakır-Silvan-Mardin karayolu üzerinde yer aldığı için yerel halk tarafından Silvan Köprüsü olarak ta bilinir.
On Gözlü Köprü'nün Mimari ve Tarihi Özellikleri
Dicle Köprüsü mimari olarak düz tabliyeli ve çok gözlü köprüler sınıfında yer almaktadır. Köprünün genişliği ilk beş gözde 5,5-6 metre arasında sonraki beş gözde ise 9,5-10 metre arasındadır. Nehrin bir yakasından diğerine toplam uzunluğu 172 metredir. On Gözlü Köprü, İslamiyet öncesi döneme ait temeller üzerine 1065-1067 yılları arasında Mervanoğulları Beyliği tarafından onarılarak inşa edilmiştir. Köprünün çok daha eski dönemlerde yapılmış olabileceği temel taşlarının incelenmesiyle ortaya çıkarılmıştır. 2007 yılında yapılan restorasyon çalışmalarının ardından taşıt trafiğine kapatılmıştır.
On Gözlü Köprü Efsaneleri
Dicle'nin tarihi kadar dini açıdan da halk arasında oldukça büyük önemi vardır. Dicle'nin akış güzergahının Hz. Danyal Peygamber (A.S) 'in asası ile çizildiğine inanılır. On Gözlü Köprü'nün doğu yakasında bulunan Kırklar Dağı'nın ise ilk insan ve ilk peygamber olan Hz. Adem (A.S)'in yeryüzüne indiği ilk yer olduğu inancı bölge halkı arasında çok yaygındır. Ayrıca "Suzan Suzi" türküsünde geçen Kırklar Dağı bu bölgedeki dağdır.
