Mostar Köprüsü orijinal haliyle Mimar Sinan'ın öğrencisi olan Mimar Hayreddin tarafından 1566 yılında Neretva Nehri üzerine inşa edilen köprü, yapıldığı dönem itibariyle oldukça gelişmiş bir teknolojiye sahipti. 1993 yılında Avrupa'nın göbeğinde yaşanan kanlı Hırvat saldırıları sonucunda tamamen yıkılan bu tarihi eser 2004 yılında Dünya Bankası ve UNESCO tarafından bir Türk firmasına yeniden yaptırıldı. Köprü, 2005 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alındı.
Mostar Köprüsü Nerededir?
Bosna-Hersek devletinin Mostar şehrinde bulunan Neretva Nehri üzerindeki Mostar Köprüsü 24 metre yüksekliğe ve 30 metre genişliğe sahiptir. Osmanlı'nın Avrupa'daki en ünlü eserlerinden biri olan bu köprü ilk olarak 1992 yılında Bosna'da yaşayan Sırplar tarafından iç savaş sırasında saldırıya uğradı. 9 Kasım 1993 yılında Sırplara destek veren Hırvat tankları tarafından yoğun ateş altında tutuldu. Verilen zarara daha fazla dayanamayan köprü, Kasım ayının sonlarında tamamen yıkıldı.
Mostar Köprüsü'nün Geçmişi
Mostar şehrinde 427 yıl ayakta kalarak çok uluslu barışın sembolü haline gelen Mostar köprüsünün dev taşları Neretva Nehri'ne düştüğünde Avrupa'daki çok uluslu Yugoslavya devleti de tamamen tarihe gömülmüş oldu. Hoşgörünün ve kültürel çeşitliliğin sembolü haline gelmiş bu köprü Mostar'da yaşayan Hırvatları ve Bosnalı Müslümanları birbirine bağlıyordu.
Mostar Köprüsü'nün Türkiye Tarafından Tekrar İnşa Edilmesi
Savaş bitiğinde yıkılan köprünün yerine İngilizler tarafından ucube bir köprü yapıldı. Bu köprünün yapılış amacı barışın tekrar sağlandığı Mostar şehrinin iki yakasını bir araya getirmekti.
1997 yılında UNESCO ve Dünya Bankası'nın desteğiyle tekrar inşa edilmeye başlanan Mostar Köprüsü için nehrin tabanından orijinal taşları çıkartıldı. Bu taşların su içinde yıprandığı ve kullanılamayacağı anlaşılınca orijinaline sadık kalınması için köprünün ilk yapıldığı yıllarda kullanılan taş ocağı yeniden açılarak aslına uygun taşlar kesildi. Köprünün temel ve beden duvarları ile zemin güçlendirmesi ER-BU adlı Türk şirketi tarafından yapıldı.
Köprü Eski Günlerine Geri Döndü
Mostar şehri eski günlerine dönmeye çalışıyor olsa da halk arasında savaşın getirdiği bölünme ve ayrım halen yaşanıyor. Müslümanlar nehrin doğusunda Hırvatlar ise batısında yaşıyorlar. Savaş sırasında kentten ayrılan Sırplar ise bir daha bu kente dönmediler. Bosna'da savaştan kalma toplu Müslüman mezarlarının halen gün yüzüne çıkıyor olması savaşın açtığı yaranın hep taze kalmasını sağlıyor.
Eskiden şehirde yaşayan genç erkekler evlilikleri öncesinde nişanlılarına cesaretlerini göstermek için nehre atlarlardı. Şimdilerde bu gelenek unutulmuş olsa da yerine uluslararası sporcuların köprüden atladığı yarışmalar düzenleniyor.
