Diyabetin Nedenleri ve Korunma Yöntemleri Nelerdir?

Her yıl dünyada bir milyondan fazla insanın hayatını kaybetmesine neden olan diyabet, şeker hastalığı olarak ta biliniyor. Hastalık dünya genelinde adeta sinsi bir salgın şeklinde yaygın hale geliyor ve diyabet hastalarının en az yarısı kendisinin diyabet hastası olduğunu bile bilmiyor. Yaşam ve beslenme alışkanlıklarımızı değiştirerek etkilerinden korunabileceğimiz diyabet hastalığına karşı farkındalık oluşturmak için her yıl 14 Kasım günü "Dünya Diyabet Günü" olarak kabul edilip çeşitli etkinlikler düzenleniyor.

Vücudumuzdaki hücrelerimiz enerji kaynağı olarak öncelikle kandaki glikozu (şekeri) kullanır. Şeker seviyesini kontrol eden insülin adlı hormon az ya da çok salgılandığında yani vücudumuz insüline karşı gerekli tepkiyi vermediğinde diyabet ortaya çıkıyor. Tıbbi olarak tedavisi bulunmayan diyabet, beslenme alışkanlıkları, yaşam tarzı değişikliği ve kullanılan ilaçlarla kontrol altına alınabiliyor. Kontrol altında tutulmadığı zaman böbrek yetmezliği, inme, kalp krizi, körlük gibi hayati riskler oluşturan rahatsızlıklara neden olabiliyor.

🔴 Diyabetin Nedenleri Nelerdir?

Vücuda alınan besinlerdeki karbonhidrat şekere dönüştürülür. Pankreas tarafından salgılanan insülin hormonu bu şekerin enerjiye dönüştürülmesi için emilimi sağlar. İnsülin hormonu fazla salgılandığında ya da gerektiği gibi çalışmaması sonucunda kandaki şeker seviyesinde istenmeyen değişimler olur. Bu değişim kendisini şeker hastalığı olarak gösterir. Diyabetin en önemli nedenleri aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Obezite (aşırı kilolu durum)
• Ailede diyabet öyküsünün bulunması
• Yaşın ilerlemiş olması
• Hareketsiz yaşam tarzı
• Stres
• Gebelik sonrasında kilolu bebek dünyaya getirme.

🔴 Diyabet Tipleri Nelerdir?

Tip 1 Diyabet: Genetik faktörlerin ya da virüslerin neden olduğu enfeksiyonların pankreastaki insülin üreten hücrelere zarar vermesi sonucunda pankreasın insülin üretimini durdurmasıyla ortaya çıktığı tahmin edilen diyabet türüdür. Bu diyabet türünde kandaki glikoz seviyesi sürekli yüksek olduğu için dışarıdan insülin hormonu alınması gerekir. Tip 1 diyabet, tüm diyabet hastalarının %10'luk bir kısmında görülür.

Tip 2 Diyabet: Pankreasın yeterli seviyede insülin üretememesi ya da insülinin görevini istenilen düzeyde yapamamasından kaynaklanan diyabet türüdür. Hastaların çoğunluğu orta ve ileri yaş grubunda olsalar da hareketsiz yaşam süren kilolu ve genç bireylerde de görülebilmektedir. Bazı insanların genetik olarak bu hastalığa doğuştan sahip oldukları da bilinmektedir.

Gestasyonel Diyabet: Gebelik döneminde anne ve bebek için yeterli insülin üretilememesi şeklinde görülen rahatsızlıktır. Bu diyabet türünün Tip 2'ye dönüşmemesi için şeker seviyelerinin düzenli kontrolü, düzenli egzersizler ve uygun bir diyet programı uygulanmalıdır. Gebelerin mutlaka doktor kontrolünde bu süreci geçirmeleri gerekmektedir.

Pre - Diyabet: Yapılan kan tahlillerinde glikoz seviyeleri yükselmiş ve diyabete dönme ihtimali olan kişiler için bir ön teşhistir. Bu tür kişilerin düzenli takibi yapılmalı ve gerek beslenme gerek se hayat düzenlerinin yeniden planlanması gerekir. Doktorların, "Böyle yaşamaya devam edersen kısa süre sonra şeker hastası olursun" diye uyarıda bulundukları insanlar bu gruba girerler.

🔴 Diyabetin Belirtileri Nelerdir?

Diyabetin olabileceğine dair en sık rastlanan belirtiler arasında şunlar bulunuyor:

• Sürekli susamışlık hissi
• Özellikle gece uykularında her zamankinden daha sık idrara çıkmak
• Ağır fiziksel aktiviteler yapılmamasına rağmen kendini yorgun hissetmek
• Çaba göstermediği halde kilo kaybı
• Görüşte bulanıklık, nesneleri flu görme
• Kesik ve çizikler sonucu oluşan yaraların çabuk iyileşmemesi
• Ağız bölgesinde kuruluk ve sürekli uçuk çıkması

🔴 Diyabetten Korunmak Mümkün müdür?

Diyabet genetik ve çevresel faktörlerle ilişkili olsa da bu faktörlerin dışında sağlıklı beslenerek ve hareketli bir yaşam tarzı benimsenerek kandaki şeker seviyesi istenilen düzeylerde tutulabilir. Rafine şeker ve beyaz un içeriğine sahip işlenmiş yiyecek ve içeceklerden uzak durularak meyve, sebze, lifli besinler ve kepekli un gibi daha sağlıklı besinler tüketilmelidir. Doymamış yağ içeren besinler, kuruyemişler ve balık tüketimi diyabetten uzak kalabilmek için çok önemlidir.