Çocukların gelişim sürecinin önemli aşamalarından biri de tuvalet eğitimidir. Ebeveynler, tuvalet alışkanlığının kazandırılacağı yaşa gelen çocukları için endişelenerek, gerek internet üzerinden gerekse kitaplardan bilgi edinmeye çalışırlar. Ama uygulama aşamasına gelindiğinde bu konuda pek çok sıkıntı yaşanabilir.
Tuvalet eğitimi öncesi hazırlık
Erken çocukluk döneminde tuvalet eğitimine başlamadan önce mutlaka bir ön hazırlık döneminin yaşanması gerekir. 18 ila 24 aylık dönemde gerçekleşmesi gereken hazırlık döneminde çocukların bireysel özelliklerinin farkında olunması çok önemlidir. Tuvalet eğitimine başlamadan önce çocuğa tuvalet hakkında ön bilgi verilmelidir.
Çocukların öğrenmelerinin en etkili yöntemi oyundur. Hazırlık dönemini oyunlar şeklinde planlamak gerekir. Çocuğun en sevdiği oyuncakları tuvalete götürerek klozete oturtmak, aferin tuvaletini yaptın, şimdi de temizliğini yapalım diyerek tuvalet kağıdıyla temizlemek ve sifonu kullanmak hazırlık aşaması için önemli uygulamalardır. Bu uygulamaların tamamında oyunsu süreçler tasarlanmalıdır. Çocuğun günlük bakımını üstlenen kişiler tuvalete gidecekleri zaman çocuğun duyacağı şekilde "Tuvaletim geldi, tuvaletimi yapıp hemen geleceğim" şeklinde çocukla konuşmalıdırlar.
Çocuğum tuvalet eğitimine hazır mı?
Hazırlık süreci sırasında çocuğun hareketleri çok iyi gözlemlenmelidir. Çocuk, tuvalet eğitimine hazır olduğunun sinyallerini genellikle hareketleriyle verir. Bu davranışlar şu şekillerde gelişebilir:
- Çocuk, kendisine bez takılmasından artık rahatsızlık duyuyorsa
- Tuvaletini bezine yapmaktan rahatsızlık duyduğunu söylüyor ve davranışlarıyla gösteriyorsa
- Tuvaletini yaparken koltuk veya perde arkasına saklanıyor ya da belirli köşelere çekiliyorsa
- Bezinin kuru kalma süresi eskiye nazaran daha uzun olursa
- Klozet kullanmaya karşı istekliyse
Çocuğunuzun tuvalet eğitimine geçmenizin zamanı gelmiş demektir.
Tuvalet eğitimine geçildiğinde neler yapılmalıdır?
- Çocuğa artık bez kullanmayacağı, tuvaleti geldiğinde tuvalete gitmesi gerektiği, bez yerine artık külot kullanması gerektiği yine oyunsu bir dil kullanılarak söylenmelidir.
- Çocuğun tuvalette kullanacağı aparatın alışverişinde mutlaka çocuk ta bulunmasıdır. Bu, onun kendi eşyasını benimsemesini kolaylaştırır.
- Alınacak aparatın boyu çok yüksek olmamalıdır. Ayağı yere basmayan çocuk kendini güvensiz hisseder. Ayak yere değmeyecekse mutlaka basamak işlevi görecek bir aparat çocuğun ayak altında olmalıdır.
- Tuvaletini aparata yapan çocuğa aferin diyerek onu alkışlamak davranışın pekişmesini sağlar.
- Tuvalet sonrası temizlik ve dışkının klozete dökülerek sifonun çekilmesi işlemleri de hem övücü sözlerle hem de oyunsu dille gerçekleşmelidir.
