Tiritkale bitkisi buğday ve çavdarın melezlenmesi (genetik olarak çaprazlanması) ile ede edilmiş marjinal özelliklere sahip bir tahıl türüdür. ABD, Polonya, Kanada ve Meksika' da yürütülen tohum ıslah çalışmaları ile verimsiz tarım arazilerinden yüksek verim alma, yüksek protein içerikli tahıl üretme ve dünyadaki artan nüfusun besin ihtiyacına katkı sunma amacıyla geliştirilmiştir. Bu genetik çalışmada ana (buğday) ve baba (çavdar) genleri kullanılarak tiritkale adı verilen melez ürün ortaya çıkarılmıştır. Bugün en başarılı tiritkale tohumları makarnalık durum buğdayı ile çavdarın melezlenmesi ile elde edilmektedir.
Buğday ve arpanın verimi düşük olarak yetiştirildiği soğuk bölgelerdeki asitli topraklarda bile yüksek verim elde edilebilen tiritkale tahılı ülkemizde de yetiştirilmeye başlanmış ve üretim aşamasında çiftçiye devlet desteği de sağlanmaktadır. Türkiye'de Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca üretim izinli olan tritikale çeşitleri Tatlıcak-97, Melez-2001, Mihkam-2002, Karma-2000, Presto, Tacettinbey, Ege Yıldızı’ dır.
Tiritkale Bitkisinin Özellikleri
Tiritkale bitkisi makarnalık buğdaydan aldığı dayanıklılık özelliği ile kurak dönemlerde yüksek tane verimi sağlarken, çavdardan gelen yetişme özellikleri ile içeriği fakir veya tuzlu olan topraklarda iyi bir şekilde yetiştirilebilmektedir.
- Tuz oranı yüksek topraklarda,
- Toksik olan ya da bor fazlalığı olan topraklarda,
- Bitkilerin ihtiyacı olan mikro besinlerin eksik olduğu topraklarda,
- Hastalıkların sık görüldüğü tarım alanlarında buğday ve arpaya göre verimi çok yüksektir.
