Nasıl kontrol edilir?
Mikrodalga fırınınızın radyasyon sızdırıp sızdırmadığını herhangi bir uzmana ihtiyaç duymadan kendiniz test edebilirsiniz. Sır, makinenin adaşı olan mikrodalgalardan geliyor. Mikrodalga, Elektromanyetik spektrumunun daha uzun dalga boyuna doğru uzanan bir tür elektromanyetik radyasyondur (ışık ve radyo dalgaları gibi). Mikrodalgalar, saniyede yaklaşık 1 GHz ile bunun 300 katına kadar değişen frekanslara sahiptir ve 30 cm ile 1 mm arasında dalga boylarına sahiptir. Bunu bir perspektife oturtmak gerekirse, radyo dalgaları tipik olarak 1 mm ila 100 km arasında değişen dalga boylarına sahiptir ve insan gözlerimizin görebildiği ışık kabaca 380 ila 700 nanometre arasındadır. (bir kağıt yaprağı genellikle 100.000 nanometre kalınlığındadır)
Mikrodalga fırının içinde, magnetron adı verilen bir teknoloji parçasında mikrodalgalar üretilir ve mikrodalga fırının metal iç kısmına ışınlanır. Burada mikrodalga fırının içine koyduğunuz her şey bu ışınları absorbe eder. Böylece mikrodalgalar yiyecek/içecek içindeki su moleküllerini uyararak hızla ısınmasına neden olur. Yiyecek/içecek içindeki su içeriği ne kadar yüksek olursa, o kadar hızlı pişerler. Daha büyük yiyecek parçaları için, mikrodalgalar aslında yalnızca yiyeceğin en dış katmanlarını pişirir, iç parçalar dışarıdan içeriye ısı iletimi yoluyla pişirilir. Mikrodalga fırının içinde dolaşan tüm bu radyasyonla birlikte, fırının dışına sızmasının pek de ideal olmadığı açıktır. Bu nedenle, mikrodalga fırınlar gibi cihazların genel kullanıma sunulmadan önce sıkı testlerden geçmesi gerekir.
Radyasyon sızıntısı nasıl test edilir?
Mikrodalga fırınlardan gelen mikrodalga sızıntısının ihmal edilebilir seviyeleri için tipik olarak çok yüksek standartlar belirlenirken, bazı mikrodalgalar radyasyon kaçırabilir. Aslında oldukça basit bir test var. Physics Girl'ün büyüleyici, hatta biraz rahatsız edici videosu, mikrodalga fırınlarımızı neden kontrol etmemiz gerektiğini bize gösteriyor. Basit deneyi bize mutfak cihazınızdaki radyasyon korumasının bütünlüğünü kontrol etmenin kolay ve etkili bir yolu olduğunu gösteriyor. Mikrodalga fırınlar, cep telefonları gibi, belirli bir EM frekans bandında - özellikle radyo dalgalarında - radyasyon yayar. Her şey eşit olduğunda, telefonunuzu bir mikrodalga fırının içine yerleştirip fırının kapağını kapattığınızda, telefon sinyalinin mikrodalga fırının kapağı tarafından bloke edilmesini beklemelisiniz.
Bu durumda, güvenli bir şekilde kilitlendikten sonra telefon numaranızı aradığınızda telefonunuzun zil sesinin çalmayacağını varsaymak da mantıklı olacaktır. Ancak aslında durum böyle değil. Bir şekilde ve bir yerde, EM dalgalar, telefonun antenlerine ulaşabiliyor ve bu da sizin onu dışarıdan arayabilmenizi sağlıyor! Biraz daha fizik bilgisi sunalım: Mikrodalgaya yerleştirilen ana koruma biçiminin "Faraday kafesi" denilen bir cihaz olduğunu düşünün . Bu tür cihazlar, yapıları etrafında EM radyasyonundan gelen yükü dağıtarak çalışır. Bunun nedeni, metaldeki elektronların radyasyon tarafından uyarılması ve kafesin metal yapısı boyunca hareket etmesi, içindeki herhangi bir şeyin dış yüzeye karşı çıkan ve onu iptal eden bir elektrik alanı oluşturmasıdır.
Yani Faraday kafesleri etkili bir şekilde içi boş iletkenlerdir. Bu kafesin yapısındaki herhangi bir bozulma, teorik olarak, küçük miktarlarda EM radyasyonunun kafesin içine (veya dışına) "sızmasına" izin verebilir. Bu deneye göre, bazı mikrodalga fırınlar için durumun gerçekten de böyle olduğu görülüyor.
Bütün mikrodalga fırınlar radyasyon sızdırıyor mu?
Tüm mikrodalga fırınlar eşit midir? Belki sizinki diğerlerinden daha düşük kalitededir? Biraz önce anlattığımız deneyi farklı fırınlar kullanarak tekrarlarsanız, muhtemelen bazılarının cep telefonlarını engellediğini, bazılarının ise engellemediğini göreceksiniz. Bulgularına dayanarak, mikrodalganın hangi bölümünün radyasyonun kaçmasına gerçekten izin verdiğini bulmaya karar verilen farklı bir deney uygulamasına geçelim. Mükemmele yakın bir Faraday kafesi gibi davranmak için alüminyum folyo kullanarak telefonunu tamamen sardığınızda tabii ki, kimse telefonunu arayamadı. Bir sonraki adım, mikrodalga fırının belirli kısımlarını daraltmak ve "sızdıran" kısımları aramaktı. Araştırmacılar, mikrodalga fırının kapağını sistematik olarak açık bırakarak sızıntıyı bulmayı umuyorlardı. Evet fırın kapağının açık ya da aralıklı veya bir şekilde sızıntı sağlayacak kadar yalıtılmamış olması sızıntının ana kaynağını bulmayı sağlamış oldu.
Radyasyon sızdırdığını fark ederseniz endişelenmeli misiniz?
FDA düzenlemeleri aslında mikrodalganın ömrü boyunca fırın yüzeyinden yaklaşık 5 cm uzaklıkta yaklaşık 5 mW/cm2'lik küçük bir sızıntı miktarına izin verir. Radyasyonun kendisi iyonlaştırıcı değildir, bu nedenle DNA'nıza doğrudan zarar vermez. Uzmanlar, mikrodalgalara yüksek oranda maruz kalmanın ağrılı bir yanığa yol açabileceği konusunda uyarıyor. Gözler ve testisler gibi organlar, ısıyı uzaklaştırmak için nispeten az kan akışına sahip oldukları için özellikle savunmasızdır. Ayrıca insan gözünün merceği ısıya karşı çok hassastır. Yüksek düzeyde mikrodalgalar kataraktlara neden olabilir.
Gıda ve İlaç Dairesi Uzmanları ayrıca bu tür bir hasarın büyük oranda da radyasyon gerektireceğini de belirtiyor. Peki, mikrodalga fırınınız radyasyon sızdırıyorsa endişelenmeli misiniz? Basitçe söylemek gerekirse, endişelenmemelisiniz. Bu nedenle, mikrodalga fırınınızın bir miktar radyasyon sızdırdığını keşfetseniz bile, o kadar küçük bir miktardır ve mutajenik olmayan bir türdür, bu yüzden gerçekten uykunuzu kaçırmamalısınız. Bununla birlikte, çalışırken her zaman mikrodalga fırınınıza çok yakın durmaktan muhtemelen kaçınılmalıdır.
