İsmail Dede Efendi (Hamâmîzâde) Kimdir?

Türk musikisinin dehası olarak kabul edilen bestekâr İsmail Dede Efendi 9 Ocak 1778 tarihinde İstanbul Şehzadebaşı'nda kurban bayramında dünyaya geldi. Babası bu sebeple ona İsmail adını verdi. Babasının hamam işletmesi nedeniyle "Hammamizade" sıfatıyla da bilinmektedir. Ünlü bestekârın hayat kronolojisini tarihsel aşamalarla şu şekilde anlatmak mümkündür.

✅ 1786 yılında Çamaşırcı Mektebi'nde ilköğretimine başladı. Musiki yeteneğini ve sesinin güzelliğini keşfeden hocaları tarafından okulun ilahici başı olarak seçildi.

✅ Okuldaki bir arkadaşının babası olan Uncuzade Mehmet Emin Efendi'den 7 yıl boyunca müzik dersi aldı ve 7 yıl boyunca Yenikapı Mevlevihanesi'nde bulunarak Mevlevi ayinlerine katıl katıldı.

✅ 1798 yılında Mevlevi Tarikatı'na katıldı ve resmi olarak derviş olmak amacıyla 3 Haziran 1798 tarihinde "çile" ye girdi. 29 Temmuzda sema meşkini tamamladı.

✅ 1799 yılında 9 ay sürmüş olan bir "çile" sürecinden sonra resmi olarak derviş oldu ve "Dede" unvanını kazandı. 3.Selim döneminde sarayda "hanende" olarak görev aldı.

✅ 1802 yılında saray çalışanı Nazlıfer Hanım'la evlendi. Bu evlilikten 2 oğlu ve 3 kızı oldu.

✅ 1808 yılında 3.Selim'in tahttan indirilmesiyle kendisi de saraydan uzaklaştı.

✅ 1809 yılında Sultan İkinci Mahmud tahtta iken padişah musahibi daha sonra da baş müezzin oldu.

✅ 1839 yılında Sultan Abdülmecid tahtta iken de saraydaki yerini koruyordu. Ferahfeza Ayini'ni besteledikten sonra bir süre bestekârlıkta durgunluk yaşadığı bir döneme girdi. Sarayın müzik ilgisinin batılılaşmaya kayması ve Türk müziğinin sadece resmi törenlerde dinlenir hale gelmesi Dede Efendi'nin tekrar.saraydan uzaklaşmasına neden oldu.

✅ 1846 yılında Hac görevini yerine getirirken Mekke'de hayata veda etti. Hz. Hatice'nin ayak ucuna defnedildi.

19.yüzyılın en büyük bestekârlarından olan Hamâmîzâde İsmail Dede Efendi, hicaz buselik, sultaniyegah, neveser, sababuselik, arabankürdi makamlarını ilk seslendiren bestekârdır. Yaşamı boyunca 500 den fazla eser bestelemiştir. Hocalık yönüyle de çok ünlü olan bestekâr pek çok değerli öğrenci yetiştirmiştir. Dede Efendi, ünlü bestekar Hacı Arif Bey'in de hocasıdır.