Jet Lag nedir, neden “Jet Lag” yaşarız?

Jet Lag nedir?

Jet Lag, insanın zaman algısında oluşan karışıklık algısına denir. Bu durum uzun süreli uçak yolculuklarında, farklı zaman dilimlerinin yaşandığı yerlere seyahat edildiğinde vücudumuzun zaman dilimleri arasındaki farklılığa adapte olmada güçlük çekmesinden kaynaklanır. Vücudumuzun biyolojik saati (ne zaman uyuyup ne zaman uyanacağı sinyalini veren iç saat) yaşadığımız yere uyum sağlar ve yaşadığımız yerin gece-gündüz döngüsünü bilir. Seyahat ettiğimizde, örneğin yaşadığımız yerde gece olması gereken bir saatte  güneş ışığı ile karşılaştığımızda bocalarız ve vücut ritmimizde bozulmalar yaşanabilir.

Jet lag, kişilere göre farklılıklar gösterebilir. Araştırmalar sonucu, batıdan doğuya doğru ve gündüz uçuşlarında jet lag durumlarının daha fazla ortaya çıktığı gözlemlenmiş. Uykusuzluk ya da uyanamama gibi uykuyla ilgili problemler, düzensiz kalp atışları, dikkat toplama zorluğu, gündüz yorgunluğu, zinde hissetmeme, ishal ya da kabızlık gibi sindirim sistemi problemleri, duygu durum değişikliği, yön algısı gibi bazı problemler yaşanabilir. Değişimlere yaşlılara oranla daha çabuk ayak uydurabildiği için gençlerde ve çocuklarda jet lag daha az görülmekte ya da kolay atlatılıyor. Çocukların gün içerisinde uyuması onların bu durumu daha rahat atlatmalarına sebep oluyor.

Jet lag olan kişilerin, seyahat sonrası gün ışığına çıkmaları, uyum sağlamak açısından doğru yöntem. Ne kadar çok zaman dilimi geçerseniz, jet lag yaşama oranı o kadar artıyor. Sıklıkla seyahat etmek zorunda kalan pilotlar, uçuş görevlileri ve iş seyahatinde olanlar diğer insanlara göre daha fazla jet lag yaşama olasılığıyla karşı karşıyadırlar.

Jet Lag etkisi nasıl azaltılır?

• Eğer doğuya doğru seyahat ediyorsanız, bulunduğunuz bölgeden ayrılmadan birkaç gün önce, geceleri normal uyku saatinizden birer saat önce yatmayı deneyebilirsiniz. Eğer batıya doğru uçuyorsanız, birkaç gün önce, geceleri normal uyku saatinizden birer saat geç yatınız.

• Seyahatinizi, henüz gitmeniz yere gitmeden önce bulunduğunuz yerde günlük programınızı yemek saatlerinizi gideceğiniz yere göre zamanlamaya çalışın. 

• Yolculuk öncesi dinlenin.

• Vücudunuza adaptasyon şansı vermek için şartlarınız uygunsa gitmek istediğiniz yere birkaç gün önceden gidin.

Tamamen vücudumuzun biyolojik saatiyle ve seyahat ettiğimiz yerin yerel saati ile uyuşmazlıktan kaynaklanan jet lag, seyahat öncesinde kendimizi psikolojik olarak hazırladığımızda daha kolay atlatılabilir bir adaptasyon güçlüğüdür.