Uykusuzluk (İnsomnia) Nedir?
Sağlıklı bir yaşam için kaliteli bir uyku şarttır. Uyku, günlük deneyimlerimizle tükenen sinir sisteminin onarıldığı, bedenin dinlendiği ve enerjinin depolandığı süreçtir. Sürekli uyku yoksunluğu veya uyuyamama vücudun bu dinlenme aktivitesini yapmasını engeller ve gün boyu yorgunluğa neden olur. Uyku yoksunluğu, yorgunluk gibi birçok hastalığa yol açabilir.
Uykusuzluk çeken hastalar uyandıklarında kendilerini yorgun hissedebilirler. Uykusuzluk, sadece kişinin enerji seviyesini ve ruh halini değil, aynı zamanda sağlığını, iş performansını ve yaşam kalitesini de önemli ölçüde etkileyebilir. Uyku yoksunluğu kişiden kişiye değişebilir ancak yetişkinler için uyku süreleri 6 ila 8 saat arasında değişir. Yetişkinler stres veya travma nedeniyle uykusuzluk yaşayabilir ve bu durum kısa bir süre devam edebilir. Ancak bir ay veya daha uzun süredir uzun süreli uyku problemi yaşayan kişilerin hemen bir doktora görünmesi önerilir.
Uykusuzluğun Nedenleri Neler Olabilir?
Narkolepsi: Gün içinde aşırı uyku ve kısa uyku atakları narkolepsiyi gösterir. Zaman zaman uyurken halüsinasyonlar ve rüya görme olabilir. Hastalığın bir başka belirtisi de uyandıktan sonra hareket edememe ve kahkaha veya öfkeyle oluşan kasları kontrol edememe durumudur. İlaçla tedavi edilebilir.
Huzursuz Bacak Sendromu: Vücut hareketsizken bacakları hareket ettirme arzusudur. Uyku sırasında ortaya çıktığında uykuyu engeller. Uyuşma ve karıncalanma hissine neden olur. Egzersizler sayesinde kısmen veya tamamen iyileşmek mümkündür.
İnsomnia (Uyuyamama hastalığı): Uykusuzluğun belirtileri arasında uykuya dalmada zorluk, çok erken uyanma ve gece uykunun kesilmesi yer alır. Bu şikayetlerin yanı sıra psikolojik faktörler, yaş, kabuslar, depresyon, kalp problemleri, ilaçlar ve yaşam tarzı da uyku bozukluklarının bir nedenidir. Akşam çay ve kahve içmek de uykuya dalmanıza engel olabilir.
İnsomniaya Neden Olan Bazı Durumlar
Uykusuzluğa yol açabilen hastalıklar (gece ağrı veya rahatsızlık) , fiziksel veya duygusal rahatsızlık, gürültü, ışık veya aşırı ısı , depresyon, tiroid bozuklukları, psikolojik nedenler, kronik stres, ilaç kullanımı, yolculuk sonrası jetlag olabilir.
Uykusuzluk Hastalığının Belirtileri
Gün içinde uykulu olma durumu, geceleri uykuya dalmada güçlük, geceleri fazla uyanma, gece uykusundan sonra dinlenememiş olarak uyanmak, erken uyanma, anksiyete, yorgunluk, sinirlilik, konsantrasyon eksikliği, sıklıkla hatalar yapma v.b uykusuzluk hastalığının belirtileri arasında sayılabilir.
Uykusuzluk Çekmemek İçin Nelere Dikkat Edilmeli?
Sağlıklı ve düzenli bir uyku rutinine sahip olmak, vücudunuzun ve zihninizin ne zaman uyuyacağını belirlemesini kolaylaştıracaktır. Yatmadan yarım saat önce yatma endişelerini önlemek için uyku sürenizi olabildiğince kısa tutmak ve rahatlatıcı kitap okumak, sıcak duş almak gibi aktivitelere zaman ayırmak etkili olabilir.
- Gece geç saatlere hatta sabaha kadar internet, online oynanan oyunlar gençlerde ve yetişkinlerde uyarılmışlığı artırarak uyku bozukluğuna yol açıyor.
- Televizyon karşısında uyumaya çalışmak uykuya geçişi kolaylaştırsa bile kalitesiz bir uyku uyumanızı sağlar.
- Gün içinde uyumaktan kaçının.
- Her gün aynı saatte yatıp uyandığınızdan emin olun.
- Gün içinde hafif egzersizler yapın.
- Uyuduğunuz odanın iyi havalandırıldığından ve sıcaklığın iyi düzenlendiğinden emin olun.
- Yatağınızın ne çok sert ne de çok yumuşak olmamasına özen gösterin, zira uygun yatak seçimi de sağlıklı uyku için gereklidir.
