Nükleer Enerji Nasıl Üretilir, Nükleer Enerji Zararlı mıdır?

Dünyamız hızla kalabalıklaşıyor ve yaşamak için enerji ihtiyacımız her geçen gün daha da artıyor. Bilim insanları ve araştırmacılar artan enerji talebini karşılamak amacıyla sürekli olarak alternatif, güçlü ve temiz enerji kaynakları bulmaya çalışıyorlar. İşte güçlü enerji kaynağı kısmında öne çıkan kaynak ise nükleer enerji. Peki nükleer enerji güçlü olduğu kadar da çevreci bir enerji türü müdür? İnsan sağlığına ve çevreye ne tür zararlı etkileri vardır? Öncelikle belirtmeliyim ki bu yazıyı kaleme alan kişi olarak kesinlikle nükleer enerji taraftarı olan biriyim. Nükleer enerji karşıtı olan kişilerin de bu yazıyı sabırla okumalarını tavsiye ederim. Nükleer enerjinin ne olduğunu anlatmaya başlamadan önce atomun yapısına bir göz atmakta fayda var.

Atomun Yapısı Hakkında Kısa Bilgi

Atom, + yüklü bir çekirdek ve onun etrafında yörüngelerde dolanan elektronlardan oluşan bir sistem. Kabaca şekli bu ama atomun çekirdeğini oluşturan yapı içerisinde + yüklü protonların yanında bir de yüksüz olan nötronlar da var. Proton ve nötronlar birbirlerine kimyasal bağlarla bağlıdır. Bu bağ enerjisi oldukça yüksektir ve çekirdeği dağılmadan bir arada tutarlar. Bunu çok sayıda atom çekirdeği ve etrafındaki elektronlarla birlikte  düşündüğünüzde ve ve makro boyutlara getirdiğinizde o atomların oluşturduğu madde türü ortaya çıkar.

Nükleer Enerji Nedir?

Atomlardan bazılarında proton ve nötron sayıları birbirine hiç te yakın değildir. Nötron sayısı proton sayısına göre fazla olduğunda atom çekirdeği kararsız hale gelmeye başlar. Radyoaktif element atomları ağır ve çok kararsız atomlardır. Tabiattaki her şey, üzerindeki fazla enerjiyi atarak kararlı yapıya dönüşme eğilimindedir. Radyoaktif atomlar da çekirdeklerini  bölerek daha hafif ve kararlı yapıda olan atomlara dönüşürler. Bu sırada bağların kopmasıyla açığa çıkan enerjiye nükleer enerji denir.

Nükleer Enerji Nasıl Üretilir?

Nükleer santraller yüksek teknoloji ile yapılan ve radyasyona karşı yüksek koruma sağlayan enerji ocaklarıdır. Enerji kaynağı olarak radyoaktif olan uranyum elementi kullanılır. Yakıt hücresi santralin kalbi konumundadır. Bu kalbi çevreleyen duvarlar ise özel tekniklerle üretilmiş yapılardır. Santralin kalbine yerleştirilen uranyum çekirdeği üzerine nötron parçacığı büyük bir hızla çarptırılır. Bu çarpışma sonucu uranyum çekirdeği parçalanır ve nötronları etrafa saçılarak diğer çekirdekleri de parçalar. Bu şekilde zincirleme reaksiyon gerçekleşir. Kopan bağlardan elde edilen enerji suyu yüksek sıcaklıklı ve çok büyük basınçlı buhar haline getirir. Bu buhar elektrik türbinlerine gönderilir ve elektrik üretilir. Şimdi nükleer karşıtlarının iddialarına bir göz atalım.

İddia 1 : Nükleer Santraller Çevreyi Kirletiyor

Cevap: Nükleer santrallerin bacalarından çevreye salınan tek şey az miktarda saf su buharıdır. Termik santrallerde olduğu gibi atmosfere sera gazı salmazlar. Bu yönüyle oldukça çevreci bir enerji üretim yöntemidir.

İddia 2 : Nükleer Santraller Patlarsa Felaket Olur

Cevap : Evet kısmen doğru ama tabi patlarsa. Nükleer santrallerin normal çalışma sisteminde kendiliğinden patlama ihtimali yoktur. Ancak yıkıcılığı çok fazla olan bir deprem ve ardından oluşacak tsunami böyle bir ihtimali ortaya çıkarır. Geçmişte patlayan Çernobil santralinden çok miktarda radyasyon etrafa yayıldı ve etkileri halen devam ediyor. Çernobil çok eski bir teknolojiye sahipti ve ısı kontrol sistemleri ilkel sayılacak seviyedeydi. Günümüzde üstün teknoloji ile yapılan santraller hem mükemmel ısı kontrolü sistemlerine sahipler hem de 10-11 şiddetindeki depremlere bile dayanabilir olarak üretiliyorlar. Zaten böyle bir deprem oluşması durumunda  nükleer sebepli olmayan hasar ve can kaybı hayal dahi edilemez. 

İddia 3 : Nükleer Santraller Çok Fazla Radyasyon Yayıyorlar

Cevap : Bir termik santralde yakılan kömür içerisinde toryum ve uranyum doğal olarak bulunur. Kömürün yanması sırasında bu elementlerin yaydığı radyasyon nükleer santralin yaydığı radyasyonun tam 100 katı. Ayrıca uzun bir uçak yolculuğu boyunca alacağınız radyasyon, aynı süre santralde çalışan bir işçinin alacağı radyasyonun tam 200 katı. Nükleer bir reaktörün yılda toplam olarak yaydığı radyasyon miktarı ile 1 adet muz yediğinizde radyoaktif olan potasyum izotopu K40 'tan aldığınız radyasyon miktarı birbirine eşit durumda. Kaldı ki çıktığınız bir doğa gezisinde topraktaki radyoaktif maddelerden aldığınız radyasyon ile reaktörden yayılan radyasyon kıyas dahi edilemez.

İddia 4 : Nükleer Enerji Yeterince Verimli Değildir. Yüksek Miktarda Enerji Elde Edilemez.

Cevap : Nükleer enerji santrallerinde üretilen enerji miktarı çok fazladır. Örneğin Mersin / Akkuyu nükleer santrali tamamlandığında 4 reaktörden üretilen elektrik enerjisi Türkiye'nin tüm elektrik tüketiminin 1/8 ini tek başına karşılayabilecektir. 7 gram uranyumu yakıt haznesine koyan dev bir nükleer denizaltı gemisi 1 yıl boyunca  hareket, ısınma, haberleşme gibi tüm enerji ihtiyacını karşılayabilmektedir. Hem de 1 litre bile karbon kökenli akaryakıt kullanmadan.