Sera Etkisi ve Küresel Isınmanın Sonuçları

Sera etkisi kavramı günlük hayatımızda çokça duymaya alıştığımız bir kavram haline geldi. Aslında etkisi pek çok insanın zannettiği gibi zararlı değil tam tersine doğal sınırlar içinde kaldığı sürecin dünyamızdaki yaşam için oldukça faydalıdır. Ama sera gazlarının oranlarındaki artış nedeniyle birlikte bu etki tehlikeli seviyelere ulaşmakta ve “Küresel Isınma” adı verilen büyük bir çevre sorununa neden olmaktadır. Güneş ışınları dünya atmosferden geçerek yeryüzünü ısıtmaktadır. Işınların bir kısmı ile dünya ısınırken bir kısmı da yeryüzüne çarptıktan sonra uzay boşluğuna geri döner. Gündüz ısınan kara ve denizler gece olunca sıcaklık farklarından dolayı soğumaya başlar.

🔴 Sera Gazı Nedir?

Atmosferimizdeki karbondioksit, metan, su buharı ve azot oksit gibi gazlar ise dünyadan geri yansıyan bazı kızılötesi ışınların uzaya geçişini engeller ve soğurarak bu ışınları yeryüzüne geri yansıtır. Bu şekilde dünyayı canlı yaşamına uygun sıcaklık aralığında tutarlar. Bu olaya sera etkisi, bunun gerçekleştiren gazlara (karbondioksit, metan, azot oksit ve su buharı) da sera gazları denir.

Sera etkisi, dünya üzerindeki yaşamın devamlılığı ve sıcaklık dengesinin oluşması için çok önemlidir. Sera etkisi olmasaydı güneşten gelen ışınların hepsi yansıyarak uzaya geri döner, gündüzleri ısınan denizler ve karalar da geceleri çok hızlı bir şekilde soğurdu. Sera gazları bir nevi dünyamızın üzerini örten yorgan gibi düşünülebilir.

Bu gazlarda depolanan ısı dünyanın yaşanılabilir sıcaklık değerinde tutulmasının sağlanmasında katkı sağlar. Sera etkisinin artmasının temel sebebi karbon içerikli yakıtların aşırı tüketimi sonucunda atmosferdeki sera gazlarının miktarının artmasıdır. Bu artışta öncü olan etkenler şunlardır: Fosil yakıtla çalışan motorlu taşıtlar ve santrallerin artması, nüfusun artması ve yeşil alanların azalmasıdır.

Atmosferdeki sera gazı konsantrasyonundaki artışlar dünyamızın ortalama sıcaklığını artırmakta, buzulların erimesine ve pek çok canlı türünün yok olasına neden olmaktadır. Küresel ısınma sonucunda dengesiz iklim tipleri ortaya çıkmakta, dünyanın bir tarafı hortumlar ve aşırı yağışlarla boğuşurken bir tarafı da kuraklıkla mücadele etmek zorunda kalmaktadır.

🔴 Küresel Isınma İçin “Kyoto Protokolü”

Sera etkisinin azaltılması için atmosferdeki sera gazı miktarının özellikle karbondioksit miktarının düşürülmesi gerekir. Bunun için ise fosil yakıtla çalışan enerji santrallerinin, benzin ve dizelle çalışan oto araçlarının azaltılarak daha çevreci araçların kullanımının artırılması, bacaklarından atık olarak sera gazı açığa çıkaran fabrikalarının özel filtreler kullanması, yenilenebilir enerji kullanımının artması ve yeşil alanların arttırılması gibi belli başlı tedbirlerin hızla alınması gerekmektedir.

Bu çerçevede Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 162 sanayi ülkesi tarafından Japonya’nın Kyoto şehrinde bir protokol imzalanmıştır. Bu protokol ile ülkelerin sera gazı salınımını minimuma indirmeleri sağlanmaya çalışılmıştır. Ancak maalesef ki çoğu ülke daha tam anlamıyla bu protokole uymuş değildir. Dünyanın en çok sera gazını atmosfere bırakan ülkesi Amerikan Birleşik Devleti‘dir. Kişi başı yılda 5 ton sera gazını atmosfere bırakmaktadırlar. Ancak Amerika Birleşik Devletleri de bu protokole tam anlamıyla uymuş değildir.